Gleðileg árþúsundamót! #2

Hér er saga sem ég skrifaði í árþúsundamótablað Fréttaheims FB fyrir einhverjum sjö árum síðan:


















Fólk virðist oft gleyma því að við erum ekki fyrsta heimsbyggðin sem heldur upp á árþúsundamót. Þetta er atburður sem hefur oft gerst alla mannkynssöguna. Hér er lítil saga sem gerðist fyrir þúsund árum, eða 31. desember árið 999.

999
Örlög gestsins

Það þóttu tíðindi eina vetrarnótt, að maður draup að dyrum á bænum Auðn í Auðnasveit. Húskarl að bænum svaraði þar banki hins dularfulla gests:

"Hvur er það sem bankar hér að kveldi? Er þar á ferð hrímþurs nokkur, eða kanski er hér Kölski sjálfur á ferð? Eða hver ert þú sem hneypir svona ákaft?"

Hinn dularfulli gestur svaraði svo:
"Öngvinn er ég púki, en þreyttur maður er ég og í leit að áningarstað. Ég heiti Grímur hinn sveitti og er nauð mín mikil. Hver er húsbóndi að þessum bæ?"

-"Það er Göltur hinn akfeiti, sem á þetta býli", svaraði húskarlinn og sagði ennfremur, "Hann er sómamaður mikill og þekktur hér í sveit. Ennfremur vill hann ávalt hjálpa sveinum í nauð og hleypi ég þér hér með inn."

Gekk þá Grímur inn í bæ og inn í baðstofu þar sem öll fjölskyldan var komin saman. Göltur hinn akfeiti reis þá úr rekkju sinni og mælti:

"Nauð þín er mikil fyrst þú kemur hingað og truflar blót okkar. Hér lofsyngjum við Óðinn og færum honum fórnir. Hér er systir mín og eiginkona, Gerður hin þrútna. Á ég tvo sonu sem kemba þar ull, og heita þeir Grettir og Grettir hinn mjói. Hér sérðu föður minn, Gallmund hinn flogaveika, sem hefir tekið sótt og dáið. Húskarl minn hefir þú hitt og heitir hann Gimlir hinn ofsótti".

Gesturinn Grímur tók þá af sér klæði og kvað vísu:

Sögruð sverri flagða
sumbleklu þér, kumbla -
Því tel ég, brjótr, þar er blétuð,
bragðvísan þig Göltur.
Leynduð ekki alls til illa.

Göltur tók þá af sér klæði einnig og hlóg þá dátt. Stóður þeir karlar, gestur og húsbóndi naktir og hlógu. Tók þá Göltur til máls:

"Ódæl þykja mér kveðsköp þín, ungi sveinn og er limur minn nú stinnur af löngun og fýsir mig að vita hvort kynvilla þín sé mikil?"

Grímur svaraði svo:
"Löngvum hefir mér langað beran karlmannslegg að strjúka, og er nú limur minn enn stinnari en áður þótti, nema bæði sé. Vil ég nú kveða vísu um ástarleik þann er ég þrái:

Kann ég mála mjöt
of manna sjöt;
Úr hlátra ham
svo fór það fram
að flestr of nam.

En er gesturinn Grímur gerði sig búinn til maka, slóg þá annar sonu Galtar, eða Grettir hinn mjói til Gríms. Göltur tók þá fram rýting nokkurn og rak hann í vömb Gríms svo að iðrin lágu úti. Féll þá Grímur dauður niður. Tók þá Gerður hin þrútna til máls:

"Til dýrðar Óðni höfum vér nú fengið hina æðstu fórn,eða blautar garnir úr ungum sveini. Munum vér nú leggja iðrin á blóðaltari oss og munum vér blóta hin ginnheilögu goð fram undir kvöldbi."

Hlóg þá bæjarfólk dátt og drakk úr hornum sínum.

Líkur hér með sögu þessari og ekki þykir annað markvert hafa gerst þá vetrarnóttina.